miércoles, 26 de noviembre de 2025

La muralla que nos une

Se cumplen veinticinco años desde que la Muralla de Lugo fue declarada Patrimonio de la Humanidad. Un cuarto de siglo ya. Y, sin embargo, todavía recuerdo la mezcla de ilusión y responsabilidad con la que, desde el gobierno municipal de aquellos años, trabajamos para iniciar e impulsar el expediente. Hicimos lo que nos correspondía: requerir a las administraciones competentes su implicación, buscar los apoyos externos necesarios e ilusionar a los lucenses con las obras de rehabilitación y peatonalización del casco histórico.

Después ya sólo tocaba esperar la decisión de la UNESCO, que llegó en noviembre del año 2000 para alegría de toda la ciudad. También recuerdo, como si fuese hoy, la mía. Ya no era alcalde ni tenía ninguna responsabilidad política, pero estoy convencido de que pocos se alegraron y emocionaron tanto como yo.

Conviene recordar que aquella iniciativa no fue una actuación aislada. Formaba parte de un proyecto de ciudad que pretendía poner en valor nuestro patrimonio histórico y también el patrimonio ecológico ligado al Miño. Ambas cosas, creo humildemente, las conseguimos: la Muralla alcanzó el lugar central que merecía y el río recuperó su protagonismo natural como gran espacio verde. Hoy los lucenses nos sentimos más orgullosos de lo nuestro, más conscientes del valor de lo que tenemos.

Los grandes logros colectivos casi nunca son fruto del azar. Requieren perseverancia, discreción y una visión compartida de lo que una comunidad quiere ser. La declaración de Patrimonio supuso ese momento en que Lugo empezó a mirarse con más autoestima y el mundo comenzó a fijarse un poco más en nosotros. El turismo creció, la ciudad empezó a sonar fuera y, como curiosidad, hasta en los concursos televisivos se dice ya la “L de Lugo”. Los visitantes siguen sorprendiéndose ante la Muralla con una admiración que aquí, a veces, damos por descontada.

Pero también es cierto que seguimos cayendo en la tentación de acordarnos de la Muralla sólo en los aniversarios. Sacamos la foto, organizamos un acto y volvemos a la rutina. No debería ser así. Un patrimonio universal exige un cuidado continuo y un orgullo que no dependa únicamente del calendario. En eso hay que valorar el esfuerzo de su propietaria, la Xunta de Galicia, que invierte anualmente importantes cantidades en conservar y mejorar nuestro principal monumento.

Y quizá ahora, cuando celebramos veinticinco años de reconocimiento y más de dos mil desde su construcción, convenga recordar su origen: fue un muro defensivo, levantado para proteger el asentamiento romano de Lucus Augusti y separar el dentro del fuera. Hoy, en cambio, debería cumplir la función opuesta. No dividir, sino unir. Ser un símbolo de acuerdos, de consensos posibles entre quienes gobiernan y quienes aspiran a hacerlo. Un recordatorio de que las ciudades prosperan cuando son capaces de sumar y no de levantar nuevas murallas invisibles.

La Muralla nos une a nuestra historia, sí, pero también podría unirnos en la tarea de construir un Lugo más consensuado, más dialogado y más seguro de sí mismo. Quizá este aniversario sea una buena ocasión para mirarla de nuevo con los ojos limpios de quien llega por primera vez y para entender que su verdadero valor se mide, sobre todo, en cómo la valoramos, la promocionamos y la cuidamos cada día.

A muralla que nos une

Cúmprense vinte e cinco anos desde que a Muralla de Lugo foi declarada Patrimonio da Humanidade. Un cuarto de século xa. E, con todo, aínda lembro a mestura de ilusión e responsabilidade coa que, desde o goberno municipal daqueles anos, traballamos para iniciar e impulsar o expediente. Fixemos o que nos correspondía: requirir ás administracións competentes a súa implicación, buscar os apoios externos necesarios e ilusionar aos lucenses coas obras de rehabilitación e peonalización do centro histórico.

Despois xa só tocaba esperar a decisión da UNESCO, que chegou en novembro do ano 2000 para alegría de toda a cidade. Tamén recordo, coma se fose hoxe, a miña. Xa non era alcalde nin tiña ningunha responsabilidade política, pero estou convencido de que poucos se alegraron e emocionaron tanto como eu.

Convén lembrar que aquela iniciativa non foi unha actuación illada. Formaba parte dun proxecto de cidade que pretendía poñer en valor o noso patrimonio histórico e tamén o patrimonio ecolóxico ligado ao Miño. Ambas as cousas, creo humildemente, conseguímolas: a Muralla alcanzou o lugar central que merecía e o río recuperou o seu protagonismo natural como gran espazo verde. Hoxe os lucenses sentimos máis orgullosos do noso, máis conscientes do valor do que temos.

Os grandes logros colectivos case nunca son froito do azar. Requiren perseveranza, discreción e unha visión compartida do que unha comunidade quere ser. A declaración de Patrimonio supuxo ese momento en que Lugo empezou a mirarse con máis autoestima e o mundo comezou a fixarse un pouco máis en nós. O turismo creceu, a cidade empezou a soar fose e, como curiosidade, ata nos concursos televisivos dise xa a “L de Lugo”. Os visitantes seguen sorprendéndose #ante a Muralla cunha admiración que aquí, ás veces, damos por descontada.

Pero tamén é certo que seguimos caendo na tentación de acordarnos da Muralla só nos aniversarios. Sacamos a foto, organizamos un acto e volvemos á rutina. Non debería ser así. Un patrimonio universal esixe un coidado continuo e un orgullo que non dependa unicamente do calendario. Niso hai que valorar o esforzo da súa propietaria, a Xunta de Galicia, que inviste anualmente importantes cantidades en conservar e mellorar o noso principal monumento.

E quizá agora, cando celebramos vinte e cinco anos de recoñecemento e máis de dous mil desde a súa construción, conveña lembrar a súa orixe: foi un muro defensivo, levantado para protexer o asentamento romano de Lucus Augusti e separar o dentro do fose. Hoxe, en cambio, debería cumprir a función oposta. Non dividir, senón unir. Ser un símbolo de acordos, de consensos posibles entre quen goberna e quen aspira a facelo. Un recordatorio de que as cidades prosperan cando son capaces de sumar e non de levantar novas murallas invisibles.

A Muralla únenos á nosa historia, si, pero tamén podería unirnos na tarefa de construír un Lugo máis consensuado, máis dialogado e máis seguro de si mesmo. Quizá este aniversario sexa unha boa ocasión para mirala de novo cos ollos limpos de quen chega por primeira vez e para entender que o seu verdadeiro valor mídese, sobre todo, en como a valoramos, promocionámola e coidámola cada día.

0 comentarios: